Poprzednie artykuły o tematyce chorób w medycynie chińskiej przedstawiają czym jest zdrowie i choroba oraz w jaki sposób czynniki zewnętrzne wnikają do naszego organizmu powodując chorobę. Dziś przyszedł czas na ich dokładniejszy opis.

Wiatr (feng)

Wiatr jest najbardziej zmienną siłą klimatyczną. Zazwyczaj atakuje głowę, szyję, nos i oczy. Jego zmienność charakteryzuje się ostrym początkiem, gwałtowną naturą objawów (przemieszczające się bóle, tiki oraz skurcze) oraz następującymi w krótkim czasie zmianami emocjonalnymi (stres, drażliwość, złość). Wiatr z natury jest yang, przez co uszkadza przede wszystkim Krew oraz yin ciała, powodując świąd, suchość oraz sztywność. Gdy wiatr powiążę się z innym czynnikiem klimatycznym sprawia, że są one bardziej agresywne i mobilne. Jest powiązany z przemianą Drzewa, wrażliwość na niego oznacza zaburzenie Wątroby.

Objawy zewnętrznego Wiatru

– Gwałtowny początek
– Kichanie, katar, zapchany nos, kaszel
– Drapanie i ból gardła
– Bóle głowy, napięcia szyi i barków
– Wędrujące bóle stawów
– Porażenie nerwu twarzowego
– Objawy zmieniają się w zależności od kombinacji z innymi czynnikami patogennymi (Wiatr i Zimno, Wiatr i Wilgoć, Wiatr i Gorąco).

Objawy wewnętrznego Wiatru

– Drżenie, spazmy, szumy uszne, tiki, zawroty głowy
– Swędzenie
– Mroczki przed oczami
– Parastezje, utrata przytomności, porażenie połowicze, udar
Wewnętrzny Wiatr zawsze wiąże się z zaburzeniami Wątroby.

Gorąco (re)

Gorąco jest z natury yang przez co uszkadza yin a w szczególności jin ye (Cenne Płyny) i Krew. Przyspiesza wszystkie funkcje, ma skłonności do ruchu w górę, do twarzy i głowy. Gorąco z łatwością zaburza ducha/umysł (shen). Jest powiązane z przemianą Ognia. Najbardziej podatne na działanie re jest Serce oraz Wątroba.

Objawy Gorąca

– Gorączka z potami
– Bóle głowy, pobudzenie umysłowe, bezsenność
– Suche i bolesne gardło, suche usta, nadmierne pragnienie
– Małe ilości ciemnego moczu
– Szybki puls.

Wrażliwość na zewnętrzne Gorąco zależy od siły yin ciała. Wewnętrzne Gorąco pochodzi z niedoboru yin zang- fu, ten stan nazywamy pustym Gorącem. Manifestuje się w podobny sposób do zewnętrznego Gorąca. Wątroba, Serce oraz Żołądek są bardzo podatne na wytwarzania Gorąca.

Ogień (huo)

Ogień jest bardziej nasilonym stanem Gorąca. Re ogrzewa, natomiast huo spala przede wszystkim yin je (Cenne Płyny), powoduje ekstremalną suchość. Jest powiązany z przemianą Ognia.

Objawy Ognia

– wzburzenie Krwi (krwawienia, wysypki skórne)
– zaburzenia Shen (bezsenność, podniecenie, obłęd)
Reszta objawów to bardziej zaostrzone przejawy Gorąca:
– intensywne pragnienie
– suche stolce
– infekcje i owrzodzenia w jamie ustnej.

Ogień jest zazwyczaj wynikiem transformacji zewnętrznego czynnika patogennego lub zaostrzenia staniu wewnętrznego Gorąca.

Wilgoć (shi)

Wilgoć jest energią klimatyczną yin, powiązaną z przemianą Ziemi. Zaburza funkcję yang, zwłaszcza yang Śledziony. Przenika, wywołuje zastoje i spowolnienie przez swoją lepką i ciężką naturę. Dotyczy głównie dolnych partii. Choroby przez nią wywołane łatwo stają się przewlekłe. Wilgoć może wynikać z wewnętrznych zaburzeń narządów, przede wszystkim Śledziony lub z zewnętrznej wilgotności związanej z klimatem.

Objawy zewnętrznej Wilgoci

– Ciężka głowa
– Ciężkie i obolałe kończyny, obrzęki, odrętwienie i reumatyzm
– Bóle ciała
– Ucisk w klatce piersiowej, nadmierna produkcja śluzu i flegmy
– Odczucie pełności w brzuchu: wzdęcia, zgrubienia w brzuchu
– Torbiele, guzki i guzy
– Egzema typu mokrego
– w połączeniu z Gorącem sprzyja występowaniu infekcji.

Objawy wewnętrznej Wilgoci

Wewnętrzna Wilgoć powstaje jeżeli Śledziona nie jest w stanie przekształcić płynów. Objawy są bardzo podobne do tych w przypadku zewnętrznej Wilgoci, dodatkowo pojawia się:
– lepki smak w ustach, bez chęci do picia
– matowo-żółta cera.

Śluz (tan)

Śluz ma tą samą naturę co Wilgoć, wynika tylko i wyłącznie z przyczyn wewnętrznych, zwłaszcza z pustki yang Nerek. Może też powstać w wyniku długotrwałej Wilgoci lub gdy Gorąco uszkadza Cenny Płyny (jin ye). Wyróżniamy dwa rodzaje Śluzu:

– widoczny, obejmuje różne rodzaje wydzieliny (z nosa, płuc, genitaliów) może być obecny w stolcu,
– niewidoczny, ma związek z guzami, torbielami, odczuciem kluski w gardle, blaszką miażdżycową, zwapnieniami lub deformacją stawów, a przede wszystkim ze stanem zwanym „ Śluz blokujący otwór Serca”. Stan ten obejmuje różnorodne zaburzenia narządów zmysłów, psychozę, umysłową dezorientację, a nawet śpiączkę.

Suchość (zao)

Suchość jest energią klimatyczną yang, powiązaną z przemianą Metalu. Zaburza yin a zwłaszcza Cenne Płyny (jin ye) i Krew. Górne i dolne źródło płynów, czyli Płuca i Nerki, te narządy są najbardziej wrażliwe na czynnik klimatyczny Suchości. W mniejszym stopniu może wpływać na Żołądek. Żołądek reaguje na suchość związaną z dietą. Zewnętrzna Suchość wnika przez nos i skórę.

Objawy zewnętrznej Suchości

– Gorączka i pragnienie
– Suchy kaszel
– Niepokój
– Ból głowy

Objawy wewnętrznej Suchości

– Sucha skóra i włosy
– Mniejsza ilość moczu
– Zatwardzenie
– Wychudzenie

Zimno (han)

Zimno jest energią klimatyczną yin, powiązaną z przemianą Wody. Zaburza yang, a przede wszystkim yang Nerek. Zimno spowalnia wszystkie procesy oraz powoduje zastoje. Wewnętrzne Zimno wynika z pustki yang. Oprócz yang Nerek, również Płuca są podatne na zewnętrzne Zimno.

Objawy zewnętrznego Zimna

– Awersja do zimna, dreszcze (nie przechodzą pod wpływem ciepła)
– Gorączka bez potów
– Brak pragnienia
– Przejrzyste i obfite wydzieliny oraz mocz
– Biegunka
– Intensywne bóle stawów
– Wolny puls

Objawy wewnętrznego Zimna

Objawy są takie same, jak w zewnętrznym Zimnie. Jedyną różnicą są dreszcze, które przechodzą pod wpływem ciepła.

To już wszystko w temacie zewnętrznych przyczyn chorób w medycynie chińskiej. Mam nadzieję, że dobrze się Wam czytało i z niecierpliwością czekacie na kolejne artykuły. Ja już nie mogę się doczekać, zwłaszcza, że następna seria będzie dotyczyła wewnętrznych przyczyn chorób w medycynie chińskiej.
Zapraszam Was serdecznie. 🙂

Bibliografia
1. H. Montakab „ Medycyna chińska w praktyce ”, wyd Galaktyka 2018